بار پاسخ گویی و روش های ارزیابی آن

به موازات گسترش زندگی اجتماعی و کاربرد روز افزون آمار در برنامه ریزیها، تقاضا برای تلید و انتشار اطلاعات اقتصادی و اجتماعی رشد چشمگیری داشته است. یکی از روشهای گردآوری چنین اطلاعاتی استفاده از آمارگیریهای نمونهای است. کیفیت داده های حاصل از آمارگیریها برای صاحبنظران و برنامه ریزان مهم است. در سالهای اخیر مفهوم بار پاسخگویی به عنوان یکی از مو لفه های نوظهور کیفیت داده ها بیان شده است. متاسفانه در نظام آماری ملی ایران به منظور بهبود کیفیت داده های آمارگیری هیچ اقدامی برای ارزیابی بار پاسخگویی صورت نگرفته است. ما در این مقاله روشهای موجود اندازه گیری بار پاسخگویی را معرفی کرده و فعالیت های صورت گرفته در دیگر کشورها را به منظور ارزیابی بار پاسخگویی تحمیل شده در طرحهای آمارگیری، بیان می کنیم. رهیافت معمول برای ارزیابی بار پاسخگویی، طراحی یک آمارگیری با عنوان بار پاسخگویی تحمیلی و اجرای آن همراه با آمارگیری میزبان است. به منظور نشان دادن چگونگی طراحی، اجرا و تحلیل نتیجه های این آمارگیری، نمونه ای از آن که برای اندازه گیری بار پاسخگویی تحمیلی در آمارگیری سلامت در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اجرا شده است؛ ارایه می شود.